Açıklama
Kara Hurma, (Diospyros Lotus) Yabani Trabzon Hurması Fidanı
Kara Hurma:
Kara Hurma Anacı ( Diospyros Lotus) ; küçük meyveli Trabzon hurması, kuş hurması, Yahudi hurması, harap hurma, hırnık, date plum (İngilizce) gibi isimleri vardır. Trabzon hurmasından ayrı bir türdür. Kara hurma 15 metre boy yapabilir, ortalama 6-8 metre. Kara hurma bitkisi ülkemizde ılıman bölgelerde doğal olarak yetişir. Trabzon hurmasına anaç yapıldığı için yabani (ham) Trabzon hurması da denmektedir. Diospyros lotus latince adıyla bilinen kara hurma, Kışları ılıman olan yerleri sever. -24 C derece soğuğa dayanıklıdır.
Buruk Trabzon hurmaları (PCA-PVA) ile yapılan aşılara iyi uyum gösterir. Ülkemizde en fazla kullanılan anaçtır.
Buruk olmayan (PCNA-PVNA) çeşitlerle yapılan aşılarda aşı tutma oranı ve aşı gelişim hız düşüktür. Aşı uyuşmazlığı da oluşabilir. Yine de anaç olarak kullanılabilir. Aynı dönemde çiçek açan Trabzon hurmalarını tozlayabilir.
Şaşırtması kolaydır, dip sürgünü oluşturmaz. Geçirgenliği zayıf, su tutan ve tuzlu topraklarda iyi sonuç vermez. Fideleri boğaz çürüklüğüne ne kök kanserine hassastır. Saçak köklüdür bu nedenle topraktaki su ve besin maddelerinden yararlanma kapasitesi yüksektir. Çekirdekten yetişen kara hurma fidanları çiçek açma dönemi, meyve şekli, cinsiyet vb. özellikler yönünden farklılık gösterebilir. Tohumunun kolay bulunması ve toprak seçiciliğin daha az olmasından dolayı son yıllarda fidan üretiminde büyük oranda bu anaç kullanılmaktadır.
Sevilen bir meyve olan Trabzon hurması’nın ( diospyros kaki ), daha küçük meyveleri olan ve Kuzeydoğu Anadolu’da yabani olarak da yetişen türüne, Yabani Trabzon Hurması, ya da Kara Hurma denmektedir.
Anvatanı Kuzey İran olan ‘Diospyros lotus’, abanozgiller ( ebenaceae ) familyasına mensup, kışın yapraklarını döken, yuvarlak tepeli, dik gövdeli bir ağaçtır.
Yabani Trabzon Hurması,
Doğukaradeniz Bölgesi’nde hem kültür olarak, hem de kendiliğinden yetişmektedir. Meyveleri tam olgunlaştığında dahi dalından düşmez. Kuşlar tarafından çok sevilir. Tohumları kuşlar sayede geniş bir çevreye yayıldığı için doğada da yetişmeye başlamıştır.
Kara hurma ağacı’nın meyveleri küçük, fındık büyüklüğünde olur, buruk bir tadı vardır. Tam olgunlaştığı zaman buruşur ve turuncu olan rengi koyu kahve rengine döner. Şeker bakımından çok zengin olduğundan, kışın üşümeyi önler. Meyveleri hem yaş, hem de kuru olarak olarak tüketildiği gibi, pekmez yapılarak da değerlendirilir.
Diospyos lotus’a, Karadeniz bölgesinde çok gaz yaptırdığı için halk arasında ‘ Osuruk hurması’, renginden ötürü de ‘ Kara hurma’ da denir. Bir adı da ‘yahudi hurması’ dır.
Yabani trabzon hurması bitkisi abanoz ağacına ( Diospyros ebenum ) benzer, kerestesi değerlidir. Doğal hayatın korunması için önemli bir bitkidir. Kış aylarında dalda kuruyan meyveleri, kuşlar için önemli bir besin kaynağı oluşturur. Çiçekleri ise arıcılık için önemlidir.
Yapraklarından bazı hastalıklara karşı çay yapılmaktadır. Fidanları, cennet elması için anaç olarak kullanılır.