Açıklama
Ruskus (ruscus aculeatus), Tavşan Memesi, Kokina Bitkisi
Ruskus Bitkisi:
Tavşanmemesi, Ruscus aculeatus 20–50 cm yükseklikte, her dem yeşil, çok yıllık, yaprak biçimindeki dalları sert ve batıcı, çalı görünüşlü bir bitkidir. Ruskus bitkisi Anadolu‘da tavşan memesi, Yalova mercanı, zirmek ve fare dikeni, kokina olarak da bilinmektedir. 20-50 cm boylanmakta, kışın yapraklarını dökmeyen, eylül-nisan ayları arasında yeşilimsi veya açık pembemsi çiçekler açan, çok yıllık, yaprak biçimindeki dalları olan, sert ve batıcı ve çalı görünüşünde, ormanlık ve dağlık bölgelerde yayılış gösteren bir bitkidir. Tavşan memesi Yapraklar oval şekilde, sivri uçlu, koyu yeşil renkil olup serttir. Ruskus bitkisi Kökleri uçucu yağ ve saponinlerce zengindir. Ruskus bitkisi Meyveleri küre biçiminde, kırmızı renklidir.
Hangi tedavilerde kullanılır:
Tavşan kirazının meyve, yaprak ve kökleri, tipik olarak, devamlı devreden bacak rahatsızlıkları, hemoroit tedavisi, kan pıhtılaşması ve tromboz riskini azaltmada sıkça kullanılmaktadır. Haricen kullanıldığında, romatizma ve mafsal iltihaplarına bağlı olan ağrı ve şişkinlikleri azaltmak için faydalıdır. Olgun dallar kasap kütüklerinin üzerini temizlemek için kullanılır. Genç sürgünler bazen gıda olarak da yenebilir.
Eskiden üriner problemlerin tedavisinde idrar söktürmek için kullanılmıştır. Akdeniz ülkelerinin sağlıkçıları, rizomlarını birçok ızdırap verici hastalıkların tedavisinde kullanmışlardır. Yüzyıllardır idrar tıkanıklığı ve peklikten kaynaklanan ağrıları ferahlatmak için kullanılmaktadır. Ritin gibi flovonoidlerce zengin olan tavşan kirazı, dolaşım sistemindeki kılcal damar ve damar sertliğinin düzene girmesini destekler.
Tavşan kirazı kanın beyin, el ve bacaklara iletilmesini sağlar. Bilek ve mafsal iltihabı, romatizma ve varisten kaynaklanan ağrıları teskin eder. Böbrek ve mesanenin sağlığını korur ve destekler. Saponin glikozidi olarak isimlendirilen ruscogeninlerce zengindir. Bu glikozitin damar daraltıcı özelliği bulunmaktadır. Özellikle, damarları büzmekte ve kılcal damarların delinmesini ve kırılmasını azaltır şekilde bir aktivite göstermektedir. Bu glikozit, insan vücudunda steroid hormonu için bileşikleri başlatıcı özellikte görev alır. Tavşan kirazı içerdiği glycolic asit nedeniyle kilo verdirici ve idrar söktürücü özellik taşımaktadır.
Tavşan kirazının kökleri, müshil, tıkanıklıkları açan, temizleyen, taş ve kum döktürücü, terleten, ateş düşürücü, idrar getiren ve damar daraltan olarak yarar sağlamaktadır. Dahili olarak kullanıldığında, sarılık, gut (damla), böbrek ve mesane taşları, toplar damar yetersizliği ve hemoroit gibi hastalıklara oldukça faydalı gelmektedir. Hemoroitlerin tedavisi için aynı zamanda haricen de uygulanabilir.
Tavşan kirazının kökleri sonbaharda sökülür ve daha sonra kullanılmak üzere kurutulur. Şifa amaçlı olarak, 40 g kuru kök 1 lt suda yarım litre kalıncaya kadar kaynatılır ve bu sıvıdan günde 3 kere 2 çay kaşığı içilir. Bitkinin tamamı da aynı zamanda kullanılabilir. Bitki saponin glikoziti, ruscogenin ve neoruscogenin içermektedir. Bu maddeler, özellikle varislerde damarların büzülmelerine neden olmaktadır. İlkbaharda toprak içinden çıkan genç sürgünler toplanır ve kaynatılarak değerlendirilir. Meyveleri kurutularak kavrulmakta ve kahve olarak kullanılmaktadır.
Genel Bilgi:
Uzmanlar tarafından tavşanmemesi nedir sorusu için tam bir ecza deposu
tanımlaması yapılırken, tavşanmemesi bitkisi kış aylarında bile yeşilliğini koruyan ender
bitkilerden biridir. Bu nedenle tavşanmemesi bitkisi dört mevsim boyunca taze olarak görülebilir.
Bitki en çok makilik alanları sever ve makilik alanlarda sık rastlanır. Tavşanmemesi bitkisinin
meyvesi kan kırmızısı renginde, bezelye büyüklüğünde ve minik bir top (bilye) şeklindedir.
Oldukça dikkat çekici meyvesinin tadı acı olmasına rağmen oldukça da faydalıdır. Dikenli
yapısının yanında çiçek açabilen bodur bir ağaççık olarak da tanımlanabilen tavşanmemesi
bitkisinin boyunun maksimum 1 metreye kadar uzayabildiği bilinmektedir. Tavşanmemesi bitkisi
ilkbahar ve yaz olmak üzere yılda iki mevsim çiçeklerini açarken, sonbaharda ise meyvelerini
vermeye başladığı görülür.
Kullanılan Kısım: Meyvesi
Kullanım Alanları: Bitki dolaşım istemi rahatsızlıklarında önemli etkiler sağlarken, damar
tıkanıklığı konusunda da mucizevi olumlu etkiler sağlamaktadır. Tavşanmemesi bitkisi kabızlık
sorununu çözmede önemli bir rol oynamaktadır. Bağırsak solucanlarının yok edilmesi için
tavşanmemesi bitkisi kullanımı önerilmektedir. Tavşanmemesi bitkisi meyvesinin acı lezzeti
Afrika’da yüzyıllardır iştah açısı olarak kullanılmaktadır. Yüksek ateş durumlarında bitki kısa
sürede önemli bir ateş düşürücü etki sağlamaktadır. Ayrıca varis, bacak ödemi, hemoroid, taş
sökücü, böbrek kumu dökücü etkisi yanında sık ortaya çıkan bacak krampları tedavisinde
tavşanmemesi bitkisi kullanılmaktadır.
